Afgelopen week waren wij te gast bij Steenfabriek Vogelensangh in Deest. Een steenfabriek met een verhaal, want hier worden nog echte kolengestookte bakstenen geproduceerd. Een prachtig en inspirerend bezoek aan de enige plek in Nederland waar op traditionele wijze bakstenen gemaakt worden.

In 1918 zag Vogelensangh het levenslicht en het proces is in de afgelopen 100 jaar niet veranderd. Nog steeds worden de stenen op dezelfde manier gebakken als toen. Natuurlijk draaien de machines ondertussen op elektriciteit, maar de ringoven functioneert nog precies zoals 100 jaar geleden.

Het proces

Naast de fabriek ligt een grote kleibult waar kleine laagjes vanaf geschraapt worden alvorens de klei de fabriek in gaat. Daar wordt de klei verder gemengd en in de vorm gegooid. Deze vormen kunnen geheel naar wens aangepast worden. Na het vormen gaan de stenen naar de drogerij, waar ze 6 dagen liggen te drogen in een temperatuur van 50 tot 75 graden.

De stenen worden daarna gebakken in de enige kolengestookte ringoven van Nederland. Het vuur in de ringoven gaat in tien dagen helemaal rond, waarbij de stenen worden gebakken bij een temperatuur van ongeveer 1060 graden. Deze temperatuur wordt bereikt doordat de stokers dag en nacht kooltjes in de oven gooien via de stookgaten.

Als de stenen eenmaal zijn afgekoeld worden ze uit de oven gereden. Door het vuur krijgen de stenen een eigen unieke kleur, waardoor er geen gebruik gemaakt hoeft te wordt van kleurstoffen. Alle stenen worden uiteindelijk door de sorteerder handmatig op kleur gesorteerd.

Vogelensangh en BanBouw

De stenen die bij Vogelensangh vandaan komen worden dus minimaal 10 dagen gebakken op vuur dat gestookt wordt op kolen zonder toevoeging van andere stoffen. Dit zorgt er voor dat de stenen van hoge kwaliteit zijn en bovendien duurzaam in gebruik. In de toekomst ga je deze unieke bakstenen ook tegenkomen bij projecten van BanBouw. Je herkent ze aan de diepte van de kleuren en de natuurlijke kleurschakelingen en daarmee creëren ze een soort tekening op de muur.  Het is dan ook niet gek dat gebouwen als het Rijksmuseum en het Mauritshuis zijn gerestaureerd met stenen uit Deest.