Het geheime talent van… Erik
Van bouwhelm naar brandhelm: al 25 jaar paraat
Bij BanBouw kennen we Erik van Dommelen als werkvoorbereider: een nuchtere en goedlachse collega met oog voor techniek. Maar wie denkt dat Erik na werktijd zijn helm aan de wilgen hangt, heeft het mis. Al sinds 2000 is hij vrijwilliger bij de brandweer in Mierlo. Een indrukwekkende tweede rol waarin hij letterlijk door het vuur gaat. Reden genoeg om eens met hem af te spreken op de kazerne en een indruk te krijgen van zijn leven als brandweerman.
“Het begon als iets wat me gewoon leuk leek,” vertelt Erik. “Het is technisch, je doet het voor de gemeenschap en ik kende een aantal vrienden bij het korps.” Wat begon als nieuwsgierigheid, groeide uit tot een tweede roeping. Inmiddels kent hij de brandweerwereld van binnen en buiten en weet hij precies wat er moet gebeuren als de pieper afgaat.
Van ‘brandwacht in opleiding’ tot hoofdbrandwacht
jaren negentig aan zijn opleiding. Meerdere jaren volgde hij theorielessen, praktijktrainingen en cursussen, naast de wekelijkse oefenavonden. Die inzet bleef niet zonder resultaat: inmiddels is hij opgeleid tot hoofdbrandwacht én chauffeur/ pompbediener groot. Dat betekent dat hij bij een oproep ook mag uitrukken als chauffeur van de brandweerwagen. Een verantwoordelijke taak, waarbij je altijd alert moet zijn. “Je moet in een paar minuten schakelen van diepe slaap naar volle paraatheid. Midden in de nacht zit je dan ineens in een wagen vol knoppen, toeters en bellen.”
“Overigens mag ik niet alleen met de TS (tankautospuit – de reguliere brandweerwagen, red.) rijden, maar ook met grotere voertuigen zoals de HAV (haakarmvoertuig met dompelpomp). Daarmee kunnen we tot 11.000 liter water per minuut over een afstand van anderhalve kilometer verpompen,” legt hij uit. Vervolgens grapt hij: “Ja ja, we hebben bij de brandweer héél veel afkortingen.”
Strakke protocollen
De brandweer werkt volgens vaste protocollen. “Zodra de pieper afgaat, ga ik vliegensvlug naar de kazerne. Daar zie ik op een scherm waar ik ben ingedeeld door de meldkamer: als chauffeur of als manschap. De stoel waarop je in de wagen gaat zitten bepaalt je taak. Bij een brand vormen bijvoorbeeld stoel 1 en 2 de aanvalsploeg, stoel 3 en 4 regelen de waterwinning. Zo weet je meteen wat je moet doen.”
Vier en een halve minuut
Met zo’n honderd inzetten per jaar is het vrijwilligerswerk allesbehalve vrijblijvend. “Gemiddeld rukken we in Mierlo zo’n twee keer per week uit, al zitten er ook weken tussen met helemaal niks. En dan heb je ineens weer drie meldingen op één dag,” vertelt Erik. “De meeste oproepen zijn ’s avonds of ’s nachts, dus dat valt goed te combineren met mijn werk bij BanBouw. Overdag sta ik op afwezig, maar na werktijd ben ik vrijwel altijd beschikbaar.”
Sinds Erik wat verder van de kazerne woont, lukt het niet altijd om op tijd te zijn voor de eerste uitruk. Toch laat hij zich hierdoor niet tegenhouden. “De opkomsttijd is 4,5 minuut. Daarna vertrekt de TS, mits volledig bemand. Door de afstand van mijn huis tot de kazerne red ik die tijd nét niet. Toch ga ik altijd naar de kazerne voor als ze mankracht tekortkomen. Soms kan ik dan alsnog instappen in de TS of mee met de HAV, die zes minuten na de melding vertrekt. Dat haal ik wél.”
Mentale veerkracht
Het werk is niet alleen actie en adrenaline. Erik krijgt ook te maken met heftige situaties: reanimaties, ernstige ongelukken, treinincidenten. Die laatste maakte hij vijf keer mee – en ze staan hem nog allemaal helder voor de geest. “Soms kun je iemand redden, soms niet. Dan doe je wat je kunt voor de nabestaanden.”
Toch blijft Erik nuchter. “Voor mij is het gewoon aanpakken en doen wat je hebt geleerd.” Gelukkig is er tegenwoordig meer oog voor nazorg. “Vroeger heerste de mentaliteit van ‘niet zeuren’. Nu kun je het TCO-team collegiale ondersteuning bellen. Die zijn binnen een half uur op locatie voor mentale steun.” Ook het teamgevoel helpt. “Als brandweerman ben je nooit alleen. Je maakt samen dingen mee. Dat schept een sterke band. Soms kom je terug van een dodelijk ongeval, praten we na, en zijn we toch tevreden over hoe alles is verlopen.”
Heilige maandagavond
Elke maandagavond is heilig voor Erik. “Mijn omgeving weet: maandag is Erik bij de brandweer. Punt.” Tijdens de oefenavond traint het team op uiteenlopende scenario’s, van het doorknippen van auto’s tot het omgaan met gevaarlijke stoffen. “En daarna drinken we natuurlijk een (alcoholvrij)biertje.” Nederlands kampioen, het snelste kluisje en colaploeg Naast de serieuze kanten is er dus ook volop ruimte voor plezier. “We hebben een superdivers team: van beroepsbrandweermannen tot gemeentewerkers en loodgieters. Dat maakt het extra leuk,” vertelt Erik.
Zijn band met de kazerne in Mierlo gaat verder dan zijn functie als brandweerman. In 2012 werkte hij vanuit zijn vorige baan mee aan de bouw ervan. “Ik mocht daarom als eerste een plek kiezen in de kleedruimte. Natuurlijk nam ik het kluisje met de kortste route naar de remise (de plek waar de brandweerwagen vertrekt),” zegt hij met een grijns. Ook op sportief vlak kende het korps hoogtepunten. In 2004 werd Erik met zijn team Nederlands kampioen in de hoofdklasse, de zwaarste brandweerwedstrijd van het land. En bij feestjes? Ook daar is het team goed op voorbereid. “We zijn een geüniformeerde dienst. Dus bij officiële gelegenheden verschijnen we in pak. We verdelen van tevoren wie er nuchter blijft: dit noemen we ook wel de ‘colaploeg’. Zo staat onze post eigenlijk nooit buiten dienst.
Alles uit je handen laten vallen
Wie Erik kent, weet inmiddels dat hij alles laat vallen als de pieper gaat. “De mensen om me heen zijn het gewend. Die weten: als er een melding is, is Erik ineens weg. Maar anderen kijken soms nog verbaasd op als ik zomaar opsta en vertrek. Tja, ik ben brandweerman. Dan ga je gewoon!” Eén moment staat hem nog helder voor de geest. “Mijn dochter was nét geboren en we hadden kraamvisite. Midden in het bezoek ging de pieper. Ik keek even, stond op en was weg. Naar de kazerne. Natuurlijk was dat een beetje gek. Maar ik denk dan: stel dat jij vastzit in een auto. Dan wil je toch ook dat iemand vliegensvlug komt?” Eén ding is zeker: of het nu op het werk is bij BanBouw of bij de brandweer, Erik is iemand waarop je kunt bouwen. Een held zonder cape, maar wél met helm!
